SİHİRLİ KAMÇI !
Çok değerli okurlarımız bildiğiniz üzere sizler için birçok, at yarışı emektarı ile söyleşilerimiz yayınlanmaktadır. Eh’ bu arada bizde; 55 yaşına gelmiş’ 35 yılını at yarışı Gazeteciliğine vermiş bir yarış yazarı olarak oldukça fazla sayıda söyleşiyi, kaleme aldık.
Ancak elbetteki bizim içinde çok ilginç konuklar oldu, bu geçen sürede konuklarımız arasında. Bunlardan biride geçtiğimiz yıllarda. İzmi'rin en eski ve sevilen atçılarından olan saygı ve rahmet ile andığımız. “Mehmet Dramalı” bilinen adı ile; Dramalı Mehmet oldu.
Kendisi ile yaptığımız bir söyleşi sonrası bizi bir kenara çekerek anlattığı masalsı hikaye de, aynen şöyle demişti;
DRAMALI BİZE NE ANLATMIŞTI ? “
Hakancığım sen yıllarını bu işe vermiş çok değerli bir yazarsın. Benden sana bir anı olsun, bir hatıra olsun istiyorum.. Bizlerin bir ayağı çukurda artık! Bu hediyenin, değerini en iyi sen bilirsin. Bende kalır ise, ya’ yok olup gider.. yada, ben ölünce bir çöpe atılır yok olup gider! Sen bunun kıymetini bilirsin. Bak şimdi bu macar Jokey; HORVATH’ın kamçısıdır.. 1924 yılında İzmir'e geldiğinden bir süre sonra ilk yarış kazandığında kullandığı kamçısı olduğunu söylemiş ve bana hediye etmişti.
ÜNLÜ MACAR SİHİRBAZ HEDİYE ETMİŞ !
Dramanlı Mehmet amca hararetle anlatmaya devam ediyordu; Hatta bir içki masası sohbetinde, Şaka yollu anlattığına göre bu kamçı Dönemin ünlü macar sihirbazlar kralı ; “ Harry Houdini” tarafından kendisine verilmiş. Houdini bu olay sonrası Amerika ya’ giderken, Horvanht Türkiye ye’ İzmire gelmiş. Horvanth yarım yamalak Türkçesi ile bu anısını anlatırken.. Sihirbaz Houdini kamçıyı ancak yılda bir kere kullanabileceğini, en önemli yarışta kullanması gerektiği söylemişti.
İlk zamanlar İzmir'de ki yarışlarda hep son metrelerde geçilmiş Horvanth, sonra bir gün bu kamçıyı almış yarışta kullanmak üzere ve O’ gün İzmir'de en önemli yarış olan “SULTAN” Koşusunu kazanmış. Yıllar sonra bizler. (İzmir Elhamra) sinemasında, bu sihirbazın hayatını izlemiştik. Amerikalı bir aktör “Tony Curtis” oynamıştı filmde.
Neyse dönelim asıl konuya; Şimdi emaneti devir alma sırası sende; Hakancığım sen bilirsin istersen Araştır ve bul ! Sırları ortaya çıkartmak bu Macar jokeyin kim olduğunu bulmak, kamçıyı ona vereni bulmak, sana düşüyor. Göreceksin bu hediyem oldukça değerli bir anı olacak sana…
DRAMALI MEHMETE VEDA ZAMANI
Söyleşi yayınlandıktan bir süre sonra ne yazıkki “Mehmet Dramalı” amcamızı kaybetmiştik!.. Pehlivan yapılı iki lafın arasında bir kere ( anadın mı..) diye konuşan. Bu babacan adamı saygı ile anmak istiyorum huzurlarınızda. Aradan geçen süre içinde yaptığım araştırmalar olmuş. Ancak bir türlü Mehmet amcamızın söz ettiği Macar Jokey ve sihirli kamçı hikayesi aklıma dahi gelmemişti işin doğrusunu isterseniz!.
Nihayetinde bir süre önce Evimde bir köşede durmakta olan “ kamçı “ Gözüme iliştiğinde. Anlatılanlar aklıma gelince birazda gülümseyerek, gel bakalım Macarların sır küpü seni biraz araştıralım ! Diyerek başladım, eski yayınlardan belgeleri araştırma işine. 1850 ila 1950 arasındaki yaklaşık yüz yıllık ( bir asır ) bir takım osmanlıca ve türkçe kaynaklara baktığımda ve şimdiki en önemli kaynak durumundaki internet yayınlarını araştırdığımda Dramalı amcamızın anlattığı gibi söz konusu olan Macar jokey “Horvath” ın, gerçek bir şampiyon Jokey olduğunu dahası, bana verilmiş tarihlerin ve isimlerin araştırmalar sonrasında bulduğum belge ve bilgilerde inanılmaz bir şekilde örtüştüğünü gördüm.
“ HEPSİ GERÇEK..! “
1930 - 1951 YILLARI ARASINDA 7 GAZİ KOŞUSU KAZANMIŞ BİR ŞAMPİYON JOKEY
Dönemin ünlü atçıları tarafından ülkemize davet edilen ve 1925 yılından sonra İzmir ilimizde yaşamış olan Macaristanlı bir şampiyon jokey Hovanth; 1930 ila 1951 Yılları arasında, yani; “21 yılda” tam 7 Gazi koşusunda birinci olmuştu!.. Kazandığı yarışların ise sayısı çokta belli değildi ! Eski yarışların kayıtlarının eksikliği nedeni ile.. ( Kim bilir belkide; “sihirdi ” bu inanılmaz başarının sırrı.. ) Başka yabancı Jokeylerde vardı o tarihlerde Türkiyede at binen; Sokolay,Fılıpıhs en bilinenlerindendi ama Horvath her zaman bu jokeylerden öndeydi.
“ HANGİ ATLARLA, HANGİ YILLARDA KAZANDI ? “
İlk gazi koşusunu ulu önderimiz Mustafa Kemal ATATÜRK’ün yakın silah arkadaşı ve Türkiye Cumhuriyetinin 2. Cumhurbaşkanı olan Sayın;
İsmet İnönü’nün “OLGO” İsimli kısrağı 1930 yılında kazanmış olan.
Daha sonrasında;
1932 Yılında; “ LALE “
1935 Yılında; “ TOMRU ”
1938 Yılında; “ ROMANCE “
1942 Yılında; “ ÇOBANKIZI “
1949 Yılında; “ CORSAIRE “
Nihayetinde; 1951 Yılında; “ ETOILE ARGENT” ile ülkemizin “Derby” yarışını tam 7 kere kazanmıştı. Eskilerin ünlü şampiyon jokeyi Horvanth’ın İzmirde yarış bindiği ilk birinciliğinde elinde olan rivayetlere göre bir başka Macar olan sihirbazlar kralı Houdini den Horvanth’a hediye olan, ondan Dramalı Mehmet’e sonrasında ise bana geçen sihirli kamçı benim elimdeydi ! İşin komik tarafı ise bu konuda ben hiç bir şey yapmamıştım bu yazıyı kaleme alana kadar.
“ HOUDİNİ’DEN HORVANHT’A (SİHİRLİ KAMÇI) “
Ortalama bir hesapla. Macar Jokey İzmir'e 1925 yılında gelmiş ise elimizdeki kamçı yuvarlak hesap neresinden baksanız “90 yıllık” bir antikaydı ! Ancak ünlü macar sihirbaz “Houdini” bu kamçıyı nereden buldu ? Onda ,bu kamçı kaç yıl kaldı ? Söz konusu yarış kazanma sihri nasıl yapıldı? Bunları bilmiyoruz ?..
Kimine göre bir sinema senaryosu, kimine göre bir masal olarak değer bulacaktır burada okuduklarınız! Ancak işin gerçeği bunlar yaşanmış bir hikayenin kısa özetidir..
Şimdi konumuza dönecek olur isek. Macar Sihirbaz “Houdini” ile Jokey” Horvanth” aynı tarihlerde yaşamış ve aynı tarihlerde ülkelerinde ayrılmışlardır. Horvanth at binmek üzere Türkiye ye, gelmiş olması da bana göre bu faktörlerdendir. Rahmetle andığım İzmir’in en eski atçılarından sevgili “Mehmet Dramalı” dan, bana benden de Sizlere ilginç bir anı olarak gelen bu yaşanmışlığı sizlerle paylaşmak istedim.
Ne dersiniz hoşunuza gittimi ?
Saygılarımla;
Hakan Demirci
